MASKE PALET VE ŞNORKEL (Öneri 01-10)
01) Eğer saçınız sürekli maske kayışınıza takılarak sizi rahatsız ediyorsa, daha geniş neopren maske kayışıyla değiştirin. Neopren maske kayışı standart silikon maske kayışından daha da dayanıklı olabilir. Ancak neopren maske bandının, maske tokanıza uygunluğundan emin olun, bunlar standart ölçüde değildir. Bir başka alternatif maske kayışınızın üzerine geçirebileceğiniz neopren kılıf olabilir.
02) Bir maske kutusu kullanın. Maske kutusu maskenizi temiz tutmaya, maske eteğinin deformasyona uğramasına ve tabii maskenizin su yapmasına engel olur. Kutu aynı zamanda camlarına buğu çözücü uygulanmış maskenizi saklamak için de çok uygundur.
03) Maskenizi hazır tutun. Yeni bir maskeye ne yapılması gerektiğini biliyorsunuz, maske hazırlama solüsyonuyla, bir yumuşatıcıyla veya diş macunuyla ovacaksınız. Bu prosedürü her birkaç dalışta uygulayarak daha az buğu problemi yaşarsınız.
04) Maske sızıntılarını belirleyin. Maske sızıntısı için bir çözüm olarak maske eteğine silikon gres sürülebilir. Bu yöntem özellikle yüz kılları için çok yararlıdır. Vazelin kullanmayın, o bir petrol ürünüdür ve maskenizin silikonuna zarar verir.
05) Maskenizi yumuşak bir temizleyiciden veya diş macunundan daha aşındırıcı hiç bir şeyle ovmayın. Ve silikonunuza zarar verecek solüsyon ve petrol ürünleri de kullanmayın.
06) Şnorkelinizi koruyun. Şnorkelinizi kullanmadığınız zaman taşıyabileceğiniz en kötü yer maske kayışınızdır. Bir yere takılmağa meyillidir ve maskenizi çekerek su almasına neden olur. Şnorkelinizi bacağınıza veya denge yeleğinizin omuz kayışına bağlamadan özel bir torbaya koyabilir veya teknede bırakabilirsiniz. Bir başka seçenek olarak katlanabilir veya iç içe geçerek denge yeleğinizin cebinde taşıyabileceğiniz bir şnorkel kullanabilirsiniz.
07) Ayrılabilir tipte şnorkel klipsi edinin. Kolay açılıp kapanan klipsler, eski moda olanlardan daha incedir, yani ayrılabilir tip tercih edin. (Tabii ki sıkıştırılmış bir lastik band dahi iş görecektir.
08) Paletlerinizi modifiye etmeyin. Hiç bir bahçe makası, paletinizi yeni tür pervane tipli paletlere dönüştüremez. Palet tasarımı için düşündüğünüzden daha büyük bir bilgiye ihtiyaç vardır ve modifiye ederek daha iyisini yapamazsınız. Eğer yoksa ayak cebinin ucuna açacağınız drenaj deliği yaratıcığınızın en son sınırı olmalıdır.
09) Palet giymek için. Palet kayışını ayak cebinin altına çevirin, ayağınıza geçirin, sonra da kayışı yukarı çekin.
10) Palet çıkarmak için. Güvertede, pala üzerine basarak ayağınızı çıkarın. Suda ise iki elinizi de kullanmak zorunda kalacağınızdan regülatörünüzü ağzınızda tutun.
GİYSİLER (Öneriler 11-22)
Bir ıslak elbise için üzerinize çok iyi oturması önemlidir, fakat diğer modifikasyonlar ıslak veya kuru elbisenin fonksiyonları nı ve konforunu geliştirmek içindir:
11) Başlığınızı delin. Başlığınızın tepesine bir küçük delik açın. (Isıtılmış bir iğne çok uygundur.) Bu nefes vermeniz sırasında başlığınızın içerisine dolan havanın çıkmasına izin verir. Bir başka açıdan bakıldığında, içinde birikmiş havadan dolayı konik bir şekil alan başlığınız yüzerliğinizi etkiler ve maskenizde sızıntıya neden olabilir.
12) Ayak ceplerini delin. Aynı şekilde ayak ceplerinin başparmağınıza yakın kısmında açacağınız delikler sudan çıktığınızda ayak cepleri içerisindeki suyu çabucak tahliye edecektir.
13) Yüz kısmını ayarlayın. Çoğu başlığın yüze gelen kısmı küçük açılmıştır, uygun şekilde keserek yüzünüze uygun hale getirin. Yüz kısmı büyük açılmış başlık su sirkülasyonuna, küçük açılmış başlık ise klostrofobiye neden olur.
14) Parmaklarınızı batırın. Eldivenlerinizin parmak uçlarını alet koruyucuya batırın. Kauçuk kaplama aşınmayı ve delinmeyi önlediği gibi iyi de kavrar.
15) Bir yan cep ilave edin. Geniş bir yan cep hem ıslak hem de kuru elbiseye ilave edilmiş olabilir. Bu yazı tahtası, makas veya bıçak koyabileceğiniz en uygun yerdir.
16) Paçalarınızı botlarınızın içinde olsun. Tabii ki botlarınızı ıslak elbisenizden sonra giyeceksiniz fakat paçalarınızı botlarınızın içine sıkıştırın. Değilse yüzdüğünüz sırada su toplayacaktır.
17) Çorap giyin. İnce naylon çorap üzerinde patik kolayca kayar ve patiklerinizin delinme ihtimali azalır. Çorap aynı zamanda patiklerinizin içerisinde ayaklarınızın tahriş olmasını da önler.
18) Elbisenizi kaygan yapın. Kaygan bir madde elbisenizi giymeyi kolaylaştırır. Şampuan iş görür ancak teninizi rahatsız eder ve daha sonra iyice durulamanız gerekir. Bir ölçü saç kremi ve bir ölçü su karışımını deneyin. Karışımı sıkılabilir bir şişeye koyun.
19) Ek yerlerini pekiştirin. Her delik ve oyuğu neoprene yapıştırıcı kullanarak dikkatlice onarın. Eğer oyuk stres yaratıyorsa, üzerine bir parça naylon yapıştırın veya bantlayın.
20) Özel yapım bir ıslak elbise düşünün. Bir elbisenin sıcak tutması için, elbisenin kalınlığı ve üzerinize uygun sıkılıkta olması aynı derecede önemlidir. Bu her zaman, ısmarlama yapılmış bir elbisenin, herhangi bir elbiseye göre daha sıcak tutmasının başlıca sebebidir. İyi haber: Birçok ıslak elbise üreticisi kendi standart bedenleri için özel ölçü vermenizi telif ediyor.
21) Çok fazla düzeltme yapmayın. Kuru elbisenizin sızdırmaz yaka ve kollarında düzeltme yapmak onu bozar. Düşündüğünüzden daha az düzeltme yapın ve denemeden bir daha düşünün.
22) Büyük tadilatları denemeyin. Islak elbise tadilatları, kıvrılmış ve biyelenmiş kısımlarının yapılması için ustalık becerisi gerektirir.
AĞIRLIKLAR VE AĞIRLIK KEMERLERİ (Öneri 23-30)
23) Bazı ağırlıklarınızı yer değiştirin. Eğer ağırlık kemerinizin üzerinde hatırı sayılır miktarda ağırlık taşıyorsanız, ağırlıklarınızın bir kısmını yer değiştirin. Çeşitli yollarla tüpünüzün üzerine altı pound ağırlık yerleştirebilirsiniz . Ağırlığınızın bir kısmının yer değiştirmesi kalçalarınız üzerindeki basıncı azaltarak durumunuzu daha uygun hale getirir. (Çok uzağa gitmeyin; bu çok fazla ağırlık değildir.)
24) Bir ağırlık koşumu kullanın. Eğer ağırlık kemeriniz acı verecek kadar ağır ise, bir koşum ağırlığı kalçalarınızdan omuzlarınıza taşıyabilir. En uygun ağırlık koşumu “DUI Weight and Trim” sistemidir.
25) Derinlik dengeli bir ağırlık kemeri kullanın. Veya derinlik dengeli bir toka. Her ikisi de derinlerde aynı elbiseniz gibi daralırlar ve gevşemezler.
26) Ağırlıklarınızı düzgün yerleştirin. Kullanacağınız toplam ağırlığın doğru miktarını bulmaktan, ağırlıkları uygun dağıtmak daha önemlidir. Ağırlıklarınızı bir yandan bir yana ve önden arkaya karşılıklı yerleştirerek tam dengede olursunuz. Ağırlıklarınızın bir kısmını ayak bileklerinizde, denge yeleğinizin ceplerinde, tüpünüzün tabanına yakın veya tüpünüzün boğazında taşımayı da deneyebilirsiniz.
27) Ağırlık tutucular (stroper) kullanın. Bunlar ağırlıklarının kemer üzerinde kaymasını önleyen klipslerdir. Veya bir sonraki ağırlığın deliğinden geçirmeden önce kemerinize düğüm atın.
28) Ağırlık kemerinizin fazlasını kesin. Tokanızdan uzanan kısmın sadece 6 inçlik kısmına ihtiyacınız var. Ağırlık kemerinizin boyunu ayarlayıp fazla kısmı sıcak bir bıçak veya ateş yardımıyla eriterek kesin.
29) Ağırlık kemerinizi toka içerisinden tekrar geçirirseniz meydana gelen şişkinlik tokanın kapanmasını önleyecektir. Ağırlık kemerinin toka üzerinde gördüğünüz her deliğe sokulmasına gerek yoktur.
30) Kendi ağırlıklarınızı atmayın. Birçok balıkadam kendi ağırlıklarını atar ancak kurşunun çözünüşü büyük oranda hayati risk oluşturur.
DENGE YELEKLERİ (Öneri 31-40)
Tek başına donanımın en karışık parçasıdır. Denge yeleği vücudunuzu sımsıkı ve tüpünüzü emniyetle kavramalıdır ve her türlü aksesuarı takmaya uygun olmalıdır ayrıca tabii ki bunları yaparken yüzerliğinizi de bozmamalıdır. Mükemmellikten oldukça uzak birçok yol vardır ancak birçok yol ile iyileştirilebilir. Örneğin;
31) Ayarlanacak kısımları bulun. Omuz kayışlarının dışında da ayarlanacak şeyler vardır. Birçok denge yeleği bel desteğini, tüp kayışını veya bel kayışını farklı pozisyona getirerek ayarlanabilir. Ayarlama noktaları kolayca görülmeyebilir, desteklerin veya kumaşın altına da göz atın. Satıcınızdan yardım istemeye veya talimatları okumağa ihtiyacınız olacaktır.
32) Önce beli ayarlayın. Belden ve omuzlardan ayarlanabilen her denge yeleğinin önce belini ayarlayın, üzerinize daha kolay uyacaktır.
33) Oyuncaklarınızı düzenleyin. Denge yeleği aksesuarların muhafazası için bulunmaz bir yerdir. Fakat gelişigüzel asmaktan daha uygun çözümler de vardır. Donanımınız üzerinizde ve denge yeleğiniz şişmiş iken aksesuarlarını zın nerede daha ulaşılabilir olduğunu düşünün. Etraftakileri küçülterek hem su direnci azaltılır hem de çapariz zararları. Denge yeleğinin eteğinin aşağıda olması birçok küçük alet için omuzlar üzerinde yüklemeye oranla belki de en iyi yuvadır.
34) Tutucu donanımızı standartlaştırı n. Mesela, çabuk açılıp kapanabilen bir tutucu kullanıyorsanı z, her zaman erkek ucu denge yeleğinizde, dişi ucu ise aksesuarınızda bırakın. Bu yolla, denge yeleğinizdeki bir tutucu ile birçok aksesuarınızı kullanabilir ve birden fazla tutucuya ihtiyaç duymazsınız. Tutucunun pozisyonunu da çok daha kolay değiştirebilirsiniz.
35) Bir bıçak yerleştirin. Veya bir ilk yardım makası. Kesici aletleriniz için denge yeleğiniz bacağınızdan daha iyidir çünkü daha kolay ulaşmak mümkündür ve çapariz söz konusu olduğunda çıkıntı yapmazlar. Küçük bıçaklar omuz kayışları üzerine, cep kapaklarına ve tabii hortum üzerine yerleştirilebilir.
36) İnflatörünüzü iyileştirin. Alternatif olarak ahtapot ve güçlü bir inflatörü birlikte sunan bir cihaz kullanarak daha sade bir donanımınız olabilir.
37) İnflatörü serbest bırakın. İnflatörü denge yeleğinize tutturmak için omuz kayışı üzerindeki cırcırlı şeridi veya plastik tutucuyu kullanmayın. Denge yeleğini şişirmenizi engelleyebilir. Bunun yerine inflatörü serbest bırakın (Zaten çoğu negatif yüzerliklidir. ), veya sol kolunuz ile tutun: Dalgalanan hortum omzunuzun üzerine, alçak basınç hortumu ise omzunuzun altına gider.
38) İkramiye denge yeleği önerisi. Tüm donanımınızı, ıslak veya kuru elbiseniz de dahil, üzerinize giyin. Sonra vücudunuza önden ve arkadan bir göz atın. Hortumlar ve kayışlar ulaşabilecekleri en kısa yolu mu izlemişler? Daha uzun veya daha kısa olmaları mümkün mü? Aksesuarlarını z için daha uygun tutturma noktaları var mı? Donanımınızı kuşanırken görmeniz ve uygun olup olmadığını söylemeniz oldukça zordur.
39) Markaları karıştırmayın. Alternatif inflatörlü regülatöre terfi ederken, uygun olduğundan emin olun. A marka X model inflator, B marka Y modeli denge yeleğine uygun gözüktüğü halde hortum çapları arasında fark olabilir. Yeni inflatörü denge yeleğinize monte ederek emin olun. Eğer yapabiliyorsanı z aynı markayı tercih edin.
40) Denge yeleğinizi patlatmayın. Sağlamlaştırmak amacıyla veya geri sarıcı gibi şeyleri sabitlemek için hiç bir şekilde dikmeyin, iğnelemeyin. Sakın patlatmayın.
Regülatörler (Öneriler 41-51)
Derinlerde kolayca hava temin ediyor, son derece uzak buz dalışlarına gittiğinizde donup kalmıyor, mükemmel. Sadece onun ağız ağrısına neden olmamasını ve kan dolaşımınızı engellememesini istersiniz. Aynen deneyin:
41) Ağızlığı değiştirin. Regülatörünüzün üzerinde gelenin hemen hiç bir özelliği olmaz. Ağızlık standart değiştirilebilir elemandır ancak çok farklı çeşit ve ölçüde gelir. Konfor için bir özel tasarım Aqua Lung’ın “Comfo-Bite” modeli ağızlığıdır. Bir diğer seçenek olan “SeaCure” modeli ağızlık tam ağzınıza göre şekil alabiliyor.
42) Ağızlığınızı uydurun. Tabii ya! Size ait olsun! Makası veya usturayı çıkarın ve size rahatsızlık veren yerleri düzeltin. Kenar kısımlar dişlerinizle dudaklarınız arasında çok gereksizdir ve özellikle diş köprüsü olan balıkadamları çok rahatsız eder.
43) Regülatörünüzü açmayın. İç bakım özel aletler ve beceriler gerektirir. Gerisin geriye ve doğru olarak toplasanız dahi büyük bir olasılıkla garanti şartlarını ihlal etmiş olursunuz. İkinci kademenizin kapağını açarak içerisinde kalan kumları çıkarmanız, kendi kendinize yapacaklarınızı n üst sınırı olmalıdır.
44) İkinci kademeye çok yöne döndürücü ilave edin. Bütün ikinci kademeler hortumun ekseni etrafında döner fakat bu hareket yeterli olmayabilir. Eğer kullanım sırasında hortum regülatörünüzü yukarı veya aşağı çekiyorsa, Aqua Lung, Scuba Pro ve International Divers veya diğer markaların yaptığı bir çok yöne döndürücü “multidirectional swivel” ilave edin.
45) Bir kısa veya uzun hortumla değiştirin. Birinci ve ikinci kademe arasındaki hortum uzun olduğunda ağızlığınızı sola çeker. Çok kısa olduğunda sağa çeker.
46) Daha esnek bir hortumla değiştirin. Atomic Aquatics ve Scuba Pro daha ince ve çok daha esnek hortum kullanıyor. Bu hortumların dış çapı daha küçük olmasına rağmen iç çapları diğerleriyle aynıdır.
47) Hortumun yerini değiştirin. İkinci kademenizin hortumunun sağ omzunuz üzerinden gelmesini hiç bir kanun yazmaz. Bir döndürücü ve nispeten uzun bir hortum ile koltuk altınızdan gelen ikinci kademeyi kullanmanız daha konforlu olabilir.
48) Çıkışları değiştirin. Birinci kademe üzerindeki çıkışlardan bir başkasına bağlantı yaparak hortumun daha kısa yoldan ulaşması mümkün olabilir. Dikkat: Bazı birinci kademelerin, esas ikinci kademe için tek çıkışı vardır. Bu çıkış genellikle belirtilmiştir ancak belirtilmemiş de olabilir. Satıcınızla konuşun.
49) Birinci kademeye adaptörler, T’ler veya döndürücü eklemeyin. Bunlar hava akışını engelleyerek regülatörünüzün performansını düşürecektir.
50) Markaları karıştırmayın. Bağlantı mümkün olduğunda, A marka bir ikinci kademeyi bir B marka birinci kademeye bağlayabilirsiniz. Ancak bunlar farklı orta basınç altında çalışmak üzere tasarlanmış olacaktır. Bu sistemi bozarak zor nefes almanıza veya serbest akışa (free flow) neden olacaktır.
51) Döndürücülü birinci kademe kullanın. Bazı modellerin bazen “taret” olarak adlandırılan ve hortumun en rahat pozisyonda durmasını sağlayan bir döndürücü düzeneği vardır.
ALETLER (Öneriler 52-57)
Konsolunuzu emniyete alarak kendinizi, konsolunuzu ve resifi korumuş olursunuz. Mesela;
52) Geri çekin. Konsolunuzu denge yeleğinize bir geri çekici (retractor) kullanarak tutturun. Konsolunuzu okumak için çekin daha sonra kendiliğinden çekilip vücudunuza yaklaşmasına izin verin.
53) Bağlayın. Bazen denge yeleğinize bağlı kısa bir kordon dahi konsolunuzu çekip görmeniz için yeterlidir. Sallanmasına izin verin fakat çok da uzağa gitmesin.
54) Tıkıştırın. Çoğu kez konsol kemerin altına sıkıştırılabilir, sol kol deliğinden geçirip denge yeleğinizin sol tarafı arkasına veya denge yeleğinizin gövdesi ile cebi arasına sıkıştırın.
55) Kadranı koruyun. Çeşitli gösterge koruyucuları konsolunuzdaki camların ve plastik kısımların çizilmesini veya çatlamasını önleyecektir. Metal telden kafes şeklinde koruyular olduğu gibi şeffaf plastikten sürgülü tipte olanlar da vardır ve gene çizilmeleri önleyebilir.
56) Bağlayın. Bileğinize bağladığınız saat, pusula veya bilgisayar düşündüğünüz kadar emniyette olmayabilir. Saat kayışının bağlı olduğu iğne bozulduğunda pahalı bir aletinizin düşüp kaybolması olağan bir durumdur. Aletin altından geçerek bileğinizi tamamen saran tip kayışlar daha iyidir. Aletinizin düşüp kaybolması için her iki iğnenin de bozulması gerekir. Ve derinliği tolere edebilen türden uzun kayış kullanın veya ıslak elbisenizin bileğinde kullanabileceğ iniz bir kayışınız daha olsun.
ANCAK HİÇ YAPMAYIN…
57) Aletlerinizi temizlemek için aşındırıcıları veya kimyasal çözücüleri kullanmayın. Çözücüler çoğu alette bulunan bir tür plastiğe zarar verirler.
Yazı: John Francis
Çeviren: Mehmet AVADAN
Kaynak: Scuba Diver Magazine Kasım 2000